Zware industrie verbruikt meeste energie, maar betaalt minste belasting
Een belangrijke oorzaak van de hoge energiekosten zijn de belastingen en heffingen die verwerkt zitten in de energierekening voor huishoudens en kleine ondernemingen. De zware industrie in Nederland verbruikt veel energie, maar betaalt juist een lage belasting. Hoe groot is het verschil in belastingheffingen tussen huishoudens en de zware industrie?
Ten opzichte van vorig jaar zijn de energiekosten sterk gezakt. Vooral de kosten van gas waren zeer hoog in de tweede helft van 2022. De prijs per m3 ligt nu ongeveer op €1,35 inclusief belastingen. In 2022 waren er uitschieters met een prijs per m3 van ongeveer €4,00. Deze stijging werd veroorzaakt door de vrees voor een groot tekort mede door het boycotten van Russisch gas. De kosten voor energie zijn nog steeds hoog door de belastingen die erin verwerkt zitten.
De grootste verbruikers van energie betalen weinig belasting
Vooral voor het stroomverbruik betaalt de zware industrie een lage heffing. Particulieren en kleine ondernemers betalen veel. De belastingdruk is zwaar voor verbruikers tot 10.000 kilowattuur, als je het vergelijkt met de zware industrie met een verbruik boven de 10 miljoen kWh. Om je een indruk te geven, een gemiddeld gezin verbruikt ongeveer 2.500 kilowattuur aan stroom. Kleinverbruikers betalen per kWh ongeveer 12,5 cent aan belasting.
Grootverbruikers zitten op een heffing van 0,1 cent per kWh. Het komt erop neer dat de industrie de grootverbruiker is, maar nauwelijks de schatkist van de overheid vult. Huishoudens betalen dus ruim 100 keer meer belasting. Ook voor gas zijn de verschillen groot, maar wel minder groot dan bij het stroomverbruik. Huishoudens en kleine ondernemingen betalen bijna €0,49 per m3 aan belasting. De grootverbruikers die boven 10 miljoen m3 aan verbruik uitkomen, zitten op een belastingheffing van bijna €0,04.
De hoge belastingdruk is erg zuur voor de kleine ondernemers
Ondernemers die veel energie nodig hebben voor het ondernemen, hebben een zwaar jaar gehad en gaan onzekere tijden tegemoet. Bijvoorbeeld bakkers, metaalbedrijven en wasserijen hebben voor hun bedrijfsprocessen veel energie nodig. De hoge belastingdruk in de tarieven maakt het voor deze ondernemers extra zwaar. Huishoudens krijgen nog een compensatie voor de hoge belastingdruk, maar ondernemers krijgen dit niet. Huishoudens krijgen namelijk een korting op de energiebelasting.
De overheid kan niet zonder de inkomsten uit de belastingheffing
De belasting op energie levert de staatskas jaarlijks €6 miljard op. Helaas is het niet duidelijk hoe het bedrag is opgebouwd. Hoeveel van dit bedrag komt vanuit huishoudens en hoeveel vanuit de zware industrie? Vermoedelijk zal het veel stof doen opwaaien, dus het komt de overheid goed uit dat er geen duidelijkheid over is.
Uit eigen onderzoek heeft nu.nl wel een conclusie getrokken over de verdeling van de belastingdruk. Volgens de berekeningen wordt 45% van de energiebelasting opgebracht door kleine ondernemingen. Dit terwijl ze maar 20% van het verbruikte gas opmaken en 15% van de stroom. De grootverbruikers hebben 37% van het gas nodig, en ze betalen maar 23% van de totale energiebelastingen. Niet echt een eerlijke verdeling dus.